Tussen mijn boekpresentaties door ontstond er ophef op Twitter, omdat een dubieus groepje mannen dat vooral gesteund wordt door Twitter-accounts die hun openlijke steun betuigen aan de PVV het nodig vond om de BNN-VARA aan te klagen voor een voice-over in hun documentaire Onze Jongens op Java. In een reactie stelt hun frontman: ‘In de documentaire wordt gezegd dat Indische Nederlanders tijdens de Bersiap vermoord werden omdat zij samenwerkten met de Nederlanders. Dat slaat nergens op. Indische Nederlanders waren Nederlands.’ 

Ik moest gniffelen toen ik het las, want of je als Indo (gemengde afkomst) een Nederlander was hing in de koloniale tijd vooral af van het feit of je door je Europese vader was erkend. Gebeurde dit niet, dan werd je gerekend tot de categorie ‘inlander’ en had je geen toegang tot de Europese privileges. Veel van deze Indo’s verdwenen dan ook in de kampongs, waar zij leefden met de familie van hun moeders. Hans Meijer schrijft hierover in zijn boek In Indië Geworteld, evenals Reggie Baay in het beroemde boek De Njai. Wat het dubieuze mannenclubje dus bedoelde met hun opmerking was dat de Indische Nederlanders die erkend waren door hun vaders Nederlanders waren en zich vaak ook Nederlanders voelden - als label waar ze zich mee identificeerden. Onder deze categorie viel overigens ook mijn eigen familie - een feit dat er toe leidde dat mijn oma in 1947 naar Nederland migreerde.

Ik mocht deze nuancerende opmerking van het dubieuze clubje mannen op Twitter blijkbaar niet maken. Al helemaal niet toen ik mijn opmerking aanvulde met het feit dat tijdens de Bersiap-periode ook Chinezen en Indonesiers werden vermoord die werden geassocieerd met het Nederlandse gezag. Dit terwijl Indische Nederlanders en (witte) westerlingen die zich schaarden achter de Republiek Indonesia een actieve rol binnen de vorming van de Republiek konden spelen. Zie de Indo Ernest Douwes Dekker, een van de founding fathers van de Republiek Indonesia en nationale held van Indonesië; het Indo-Comité “Vrij Indonesia” dat in die periode actief was en zich inzette voor een vrij Indonesia en de rechterhand van Sutomo, een witte Amerikaanse vrouw. Mijn conclusie: doen alsof de Bersiap slechts ontstond op basis van etnische gronden klopt niet. Bersiap was in eerste instantie politiek geladen; om terugkeer van het koloniaal gezag met harde hand tegen te werken. Dit blijkt ook uit het feit dat het Bersiap-geweld pas echt losbarstte in oktober 1945, vlak nadat Engelse troepen onder leiding van Lord Mountbatten voet aan wal zetten op Java (28 september 1945). 

Oef! Hoe durfde ik! Hiermee ontkende ik een genocide, wat blijkbaar gelijk staat aan het ontkennen van de Bersiap-moorden an sich. Het clubje dubieuze mannen greep de pen en schreef een heus perbericht met de titel: ‘Bezorgdheid om curieuze uitlatingen activiste Lara Nuberg over Bersiap’. Vervolgens blokkeerde het clubje me op Twitter en Facebook, zodat ik niet kon reageren en verwijderde reacties van mensen die het voor mij opnamen. 

Wat een tactiek van deze mannen! Zullen ze nu, met op hun bureau een muismat met het VOC-logo, zich lekker zitten af te trekken op de elf haat-reacties die nog overbleven nadat ze de reacties van mensen die mij steunen hadden verwijderd? 

Ik weet niet op welk antwoord ik hoop op die laatste vraag, maar vast staat wel het volgende: doen alsof ik de Bersiap ontken of bagatelliseer slaat nergens op. Ik hoef mezelf daarin niet te verdedigen; het huis van mijn eigen familie is in die periode beschoten en in zo’n hoedanigheid doorzocht dat mijn oudtante zestig jaar later nog alle deuren in haar huis hermetisch afsloot voor ze ging slapen. 

Wel roep ik op om de politieke context van die tijd te leren begrijpen; we hebben te maken met een onafhankelijkheid die werd verdedigd. In eerdere pogingen om dat te doen in de eeuwen en jaren daarvoor kwamen naar schatting 500.000 tot 1.000.000 Indonesiers om. Van Banda (1621) tot Atjeh (1873 - 1942). Bloody colonialism!