Aanvulling! Ik schreef het blog hieronder nadat ik hoorde dat de FIN een aangifte tegen de historicus Bonnie Triyana ging indienen. Het blog is dus puur een reactie op de aangifte en FIN’s aanname dat Triyana een Bersiap-ontkenner zou zijn. Ik ben een voorstander van een gezonde discussie over terminologie n.a.v. Triyana’s stuk en de keuzes van het Rijksmuseum, echter vind ik dat een reactie zoals die van FIN (die onterecht in de media stelt ‘De Indische Nederlander’ te representeren) daar niet aan bijdraagt. Ik weet hoe belangrijk de term ‘Bersiap’ is voor Indische mensen in Nederland en hoeveel pijn het doet dat de trauma’s, ontstaan in een golf van anti-koloniaal geweld, nauwelijks (officieel) erkend zijn. De term ‘Bersiap’ heeft een emotionele waarde vanuit Nederlands-Indisch perspectief. Over hoe zich dit verhoudt tot een tentoonstelling maken en een wetenschappelijk standpunt dat zoveel mogelijk los staat van (koloniale) framing, zullen prof. Remco Raben en ik het zondag 16 januari hebben in OVT om 10.00 op NPO Radio 1.

——

O nee! Ophef! Er heeft een Indonesische historicus aangekaart dat de term ‘Bersiap’ in Indonesië niet gebruikt wordt om het geweld van Indonesische zijde na het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid te benoemen. En dat daarom ‘Bersiap’ ook geen gangbare term zal zijn in de tentoonstelling Revolusi, binnenkort te zien in het Rijksmuseum. Volgens deze historicus, tevens gastcurator van deze tentoonstelling, Bonnie Triyana, gaat de term ‘bersiap’ namelijk voorbij aan de veelzijdigheid en diversiteit van het geweld dat plaatsvond in de maanden na 17 augustus 1945 en focust de term teveel op de Nederlandse framing van bloeddorstige Indonesiërs, die het in de revolutie-periode gemunt hadden op witte Nederlanders en Indo-Europeanen. Dit terwijl er in diezelfde periode door revolutionairen óók veelvuldig geweld plaatsvond tegen Indonesische leiders, veelal mensen die hadden samengewerkt met het Nederlandse koloniale regime en het feodaal gezag representeerden. Om die reden benoemt Triyana in een artikel in NRC dat er andere termen worden gebruikt in Indonesië om deze periode aan te duiden en dat bovendien al het geweld van toen in het licht moet worden gezien van een revolutie die voortkwam uit koloniale en feodale onderdrukking en dus niet zuiver etnisch gemotiveerd was, iets wat door de term ‘Bersiap’ wel gesuggereerd wordt.

Nou, zoiets mag een historicus natuurlijk niet zeggen. En al helemaal geen Indonesische! Wat denkt die meneer wel? Die wordt zeker gefinancierd door de Indonesische overheid! Bersiap niet gebruiken is bersiap ontkennen en dus werd meneer vandaag aangeklaagd door niemand minder dan de Federatie Indische Nederlanders. Wat fijn toch, dat we in Nederland zulke fijne mensen hebben die direct in de frontlinie paraat staan om ons te beschermen tegen zoveel onheil. Ik moet de heren van het FIN nageven: ik slaap echt een stuk beter sinds ik weet dat zij er zijn. Helden zijn het! Het is een gotspe dat ze nog niet geridderd zijn. 

Aduh, alle gekheid op een stokje. Het is wel vervelend dat Hans Moll van de Federatie Indische Nederlanders een paar jaar terug zijn baan bij NRC heeft opgegeven of is kwijtgeraakt, want heeft hij nou echt niets beters te doen dan dit soort aangiftes indienen? Triyana ontkent het geweld tegen witte Nederlanders en Indo-Europeanen helemaal niet; hij toont slechts een historiografische afweging rondom terminologie. 

Oh goh.. Is dat het nou? Ja. We kunnen dus allemaal met een gerust hart gaan slapen, de mannetjes van FIN incluis. Selamat tidur, zeg ik tegen hen. Hopelijk weten ze nog wat dat betekent.