Lara Nuberg

schrijver, spreker, moderator

  • Home
  • Publicaties
  • Moderatie
  • Blog
  • Agenda
  • Nieuwsbrief
  • Over
Foto via wikipedia.

Foto via wikipedia.

Een toonbeeld van integratie

December 17, 2018 by Lara Nuberg in Geschiedenis


‘Wij Indo’s, wij zijn tenminste goed geïntegreerd!’

‘Vindt u?’

‘Ja, natuurlijk! Neem mijn dochters. Ze hebben gestudeerd, ze zijn getrouwd met Nederlanders. Kijk, mijn kleinkinderen zijn blond.’

‘Schattige kindjes...’

‘Knap he? Gijs en Hannah. Ze zitten op het gymnasium. Pienter hoor! En hoe ziet jouw vriend eruit?’

‘Die is toevallig ook blond met blauwe ogen.’

‘Ha! Dat bedoel ik dus. Wij Indo’s; wij snappen Nederlanders. Daarom mengt het zo goed.’

‘Maar snappen Nederlanders ons ook?’

‘Niet altijd, maar dan moet je het uitleggen.’

‘Wat moet ik dan uitleggen?’

‘Nou gewoon, hoe wij hier gekomen zijn. Waarom wij nu in Nederland wonen. Ik vertel altijd hoe het zit. Over de Europeanen die naar Indië gingen en zich daar mengden met de plaatselijke bevolking. En hoe wij na de onafhankelijkheid van Indonesië voor Nederland kozen. Omdat wij Nederlanders zijn.’

‘Deels. We bezitten immers ook Indonesische genen.’

‘Dat klopt, maar we hebben altijd Hollandse pap gegeten. Wij zijn door en door Nederlands opgevoed.’

‘Toch waren de Indo’s de eerste groep gekleurde migranten in Nederland. Zo vlak na de oorlog.’

‘Wij waren geen migranten!’

‘Oh.. Wat dan?’

‘Repatrianten. Wij keerden terug naar ons vaderland. Naar het land van onze grootvaders, onze overgrootvaders.’

‘Maar de meesten waren hier nog nooit geweest?’

‘Dat doet er niet toe. We waren Nederlanders die terugkeerden naar Nederland.’

‘Maar werd u dan zo ontvangen hier? Als een echte Nederlander?’

‘Ja natuurlijk!’

‘Heeft u nooit discriminatie ervaren?’

‘Nee.’

‘Goh.. dan heeft u geluk gehad.’

‘Mensen zeiden weleens iets. Blauwe bijvoorbeeld, of pinda poepchinees. En ik werd weleens gedwongen om mijn plaats af te staan aan een blanke mevrouw in de bus.’

‘Jeetje…’

‘Ja, en de buurvrouwen roddelden ook over mijn moeder. Stond er opeens politie voor de deur, omdat men zei dat mijn moeder stal van de plaatselijke kruidenier. Onzin natuurlijk.’

‘Dat klinkt als discriminatie, als racisme zelfs.’

‘Nee, dat was het niet. Het was onwetendheid.’

‘Ik vind het toch best ernstig klinken. Hoe gingen jullie daar mee om?’

‘Gewoon, je best doen en je aanpassen. Aanpassen, aanpassen, aanpassen.’

‘En trouwen dus, met Nederlanders?’

‘Ja, dat ook. Kijk, dat doen Turken en Marokkanen bijvoorbeeld niet. Die blijven zo in hun eigen hokje.’

‘Vindt u Turken en Marokkanen dan slecht geïntegreerd?’

‘Nou veel wel. Vooral die met een hoofddoek. Dat hoort niet in Nederland.’

‘Maar dat zeiden mensen vroeger ook over Indo’s. Die horen niet in Nederland. Wist u dat er geprobeerd is om van Nieuw-Guinea een land voor de Indo’s te maken? Den Haag dacht dat wij te Aziatisch waren om in Nederland te kunnen aarden.’

‘Dat was gewoon dommigheid. Onwetendheid. Die mensen wisten niets van ons. We hebben het nu toch bewezen?’

‘Dat zegt u…’

‘Ja, dat zeg ik. Het is goed zo hier. Mijn dochters zijn getrouwd met Nederlanders, mijn kleinkinderen zitten op het gymnasium. Dit is mijn thuis.’

‘Wat eet u eigenlijk, vanavond?’

‘Rendang en sajoer lodeh. Heeft mijn vrouw gemaakt. Met sambal peteh-bonen.’

‘Enak.’

‘HA! Je spreekt Maleis. Dat vind ik nou zo leuk, dat iemand van de derde generatie Maleis spreekt.’

‘Ik doe een cursus Behasa Indonesia.’

‘Fantastisch. Je bent sowieso geïnteresseerd in onze geschiedenis he? Dat vind ik echt bewonderenswaardig, voor iemand van de derde generatie.’

‘Dank u…’

‘Mijn dochters vragen nooit wat.’

‘Dat is jammer…’

‘Ja, niemand van mijn kinderen is geïnteresseerd. Misschien komt het nog.
Zeg, waarom leer je eigenlijk Maleis?’

‘Ik ga binnenkort weer naar Indonesië.’

‘Wat mooi!’

‘Gaat u nog weleens?’

‘Natuurlijk kind. Natuurlijk…
Sinds mijn pensioen ga ik ieder jaar.’


Lees meer...
impressie-06.jpeg
May 4, 2025
Comment
Toespraak Dodenherdenking Holendrecht - 4 mei 2025
May 4, 2025
Comment
May 4, 2025
Comment
euro-coins-currency-money-106152.jpeg
Oct 31, 2023
2 Comments
Vakantieland
Oct 31, 2023
2 Comments
Oct 31, 2023
2 Comments
de-oost-EM.jpeg
Aug 8, 2023
2 Comments
Zomaar een gesprekje over de dochter van Westerling op de Dam
Aug 8, 2023
2 Comments
Aug 8, 2023
2 Comments
Gelukzoekers op Sumatra_horizontaal_foto door Piek.jpg
Feb 23, 2023
11 Comments
Laten we het eens hebben over het tentoonstellen van koloniaal geweld 
Feb 23, 2023
11 Comments
Feb 23, 2023
11 Comments
npo.jpeg
Aug 15, 2022
Comment
Zomaar een gesprekje over de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 en de Indonesische ambassadeur
Aug 15, 2022
Comment
Aug 15, 2022
Comment
Waarom ik juist wél Keti Koti herdenk en vier
Jun 30, 2022
Comment
Waarom ik juist wél Keti Koti herdenk en vier
Jun 30, 2022
Comment
Jun 30, 2022
Comment
imhelping.jpeg
Feb 15, 2022
4 Comments
Over koloniale grapjes en gedragingen en hoe Nederlandse historici en erfgoed-professionals hier best even mee mogen stoppen
Feb 15, 2022
4 Comments
Feb 15, 2022
4 Comments
Anti_NL-doek_bersiap.png
Jan 11, 2022
Gaat het nou alweer over de term 'Bersiap'?
Jan 11, 2022
Jan 11, 2022
IMG_0780.JPG
Sep 10, 2021
2 Comments
A letter to my ancestor - een brief aan mijn voormoeder
Sep 10, 2021
2 Comments
Sep 10, 2021
2 Comments
WhatsApp Image 2021-08-17 at 11.28.14.jpeg
Aug 17, 2021
6 Comments
Toespraak dekoloniale Indië-herdenking 16 augustus 2021
Aug 17, 2021
6 Comments
Aug 17, 2021
6 Comments
inequality.png
Jul 13, 2021
2 Comments
Ben ik slechts een halve (de)koloniaal?
Jul 13, 2021
2 Comments
Jul 13, 2021
2 Comments
PHOTO-2020-11-04-14-47-34.jpg
Jan 29, 2021
3 Comments
Ik heb heimwee naar Indonesië en ik vind het vreselijk irritant en decadent
Jan 29, 2021
3 Comments
Jan 29, 2021
3 Comments
Lara_Oma.jpg
Nov 27, 2020
5 Comments
Brief aan oma
Nov 27, 2020
5 Comments
Nov 27, 2020
5 Comments
Schermafbeelding 2020-09-29 om 14.44.52.png
Sep 29, 2020
Ooit waren wij nieuwkomers in Nederland. Dus wat doen we nu?
Sep 29, 2020
Sep 29, 2020
Merdeka_Square_Monas.jpeg
Aug 17, 2020
1 Comment
Selamat Hari Merdeka, Indonesia!
Aug 17, 2020
1 Comment
Aug 17, 2020
1 Comment
Lara_Nuberg.jpg
Aug 13, 2020
Blauwe plekken - #ikherdenk
Aug 13, 2020
Aug 13, 2020
chameleon-lizard-multi-coloured-family-chamaeleonidae-57442.jpeg
May 18, 2020
6 Comments
‘Sudah, laat maar’ is een overlevingsstrategie, geen oplossing
May 18, 2020
6 Comments
May 18, 2020
6 Comments
Moderating_WorldCinemaIndonesia.jpg
May 7, 2020
8 Comments
Aankondiging: ik ben een omstreden activiste 
May 7, 2020
8 Comments
May 7, 2020
8 Comments
Indo2.jpg
Mar 27, 2020
4 Comments
Waarom INDO van Marion Bloem raakt en aanzet tot denken
Mar 27, 2020
4 Comments
Mar 27, 2020
4 Comments
5504356719_dd87a13c56_c.jpg
Mar 26, 2020
4 Comments
Crisis of niet: sommige dingen blijven gewoon hetzelfde
Mar 26, 2020
4 Comments
Mar 26, 2020
4 Comments
IMG_4353.JPG
Feb 19, 2020
5 Comments
Over mijn ontmoeting met de Koning en het aanstaande staatsbezoek aan Indonesië
Feb 19, 2020
5 Comments
Feb 19, 2020
5 Comments
Anti_NL-doek_bersiap.png
Feb 3, 2020
19 Comments
Bloody colonialism! Mijn perspectief op Bersiap uitgelegd
Feb 3, 2020
19 Comments
Feb 3, 2020
19 Comments
Schermafbeelding 2020-12-07 om 18.41.12.png
Jan 23, 2020
4 Comments
Migranten
Jan 23, 2020
4 Comments
Jan 23, 2020
4 Comments
IMG_2537.jpg
Nov 14, 2019
9 Comments
Waarom PINDAH-magazine geen goed idee is
Nov 14, 2019
9 Comments
Nov 14, 2019
9 Comments
selfie.jpg
Oct 20, 2019
1 Comment
VIVA-narcist speaks out! Een VIVA plus verhaal over kolonialisme en de backpay-kwestie
Oct 20, 2019
1 Comment
Oct 20, 2019
1 Comment
IMG_1602 2.jpg
Oct 14, 2019
Comment
Handen // Hands
Oct 14, 2019
Comment
Oct 14, 2019
Comment
peanut-2982399_960_720.jpg
Sep 18, 2019
10 Comments
To Pinda or not to Pinda? – That’s the question
Sep 18, 2019
10 Comments
Sep 18, 2019
10 Comments
chili-pepper-3923393_960_720.jpg
Aug 5, 2019
5 Comments
‘Je zou dankbaar moeten zijn. Zonder de VOC was je er nooit geweest.’
Aug 5, 2019
5 Comments
Aug 5, 2019
5 Comments
Timeline_part1.jpg
Jul 16, 2019
2 Comments
We can do better than the people that came before us
Jul 16, 2019
2 Comments
Jul 16, 2019
2 Comments
PakezelLara.jpg
Jul 1, 2019
10 Comments
Ibu Indonesia, ik ben terug!
Jul 1, 2019
10 Comments
Jul 1, 2019
10 Comments


December 17, 2018 /Lara Nuberg
integratie, Nederlands-Indië, Nederland, Racisme, Indonesie, Indisch
Geschiedenis
7 Comments
De ms Oranje werd gebouwd in 1937 en werd door Koningin Wilhelmina ter water gelaten op 8 september 1938 

De ms Oranje werd gebouwd in 1937 en werd door Koningin Wilhelmina ter water gelaten op 8 september 1938 

De bootreis naar een nieuw leven

September 04, 2018 by Lara Nuberg in Geschiedenis, Familieverhalen

Op 13 september 1947 stond mijn oma op het promenadedek van de ms Oranje. Een jonge vrouw van tweeëntwintig, met haar haren netjes opgestoken en een rokje dat licht opbolde in de wind. Ik stel me voor hoe ze over de reling hing en tuurde naar de menigte op de kade van Tandjong Priok, naar al die mensen die hun geliefden kwamen uitzwaaien. Naast haar stonden haar vader en moeder; in de haven haar tante en oma en in gedachte was daar misschien haar zus, die een jaar eerder met haar echtgenoot naar India was vertrokken.

Wat zal mijn oma allemaal gedacht hebben, toen het vertreksein klonk en de boot zich langzaam losmaakte van de kade? Toen de serpentines braken en het laatste contact met Indië werd verbroken? Zal ze geweten hebben dat ze een paar minuten daarvoor, toen ze de loopbrug naar het schip opstapte, voor de laatste keer op haar geboortegrond had gestaan? Dat ze nooit meer naar Indonesië zou terugkeren en nu een nieuw leven tegemoet ging?

Ik denk dat ze het niet wist, toen. Anders dan de mensen die na haar kwamen, na die slopende koloniale oorlog en late soevereiniteitsoverdracht, dacht ze waarschijnlijk dat Indië behouden zou blijven en dat ze na een periode van wanorde weer kon terugkeren. Ze besefte zich niet dat de aanblik op de haven van Tandjong Priok het laatste was wat ze van Indië zou zien en dat die bootreis van drie weken een onomkeerbare en belangrijke rol zou gaan spelen in haar leven en dat van honderdduizenden andere Indische mensen. Niet alleen omdat de boot hen fysiek wegvoer van hun geboortegrond, maar hen indirect ook ontdeed van hun identiteit. In het nieuwe land dat als thuis zou moeten aanvoelen, werden ze onthaald als vreemden. De boot werd daarmee een plek waar mijn oma in drie weken Nederlands geleerd had en met mes en vork had leren eten. Niets wisten de mensen in Holland, over het leven van de 300.000 Indische Nederlanders die vanaf 1946 tot aan de jaren zestig naar Nederland kwamen.

Nu, bijna 71 jaar nadat mijn oma en haar ouders de overtocht maakten op de ms Oranje en precies 80 jaar na de tewaterlating van het schip, opent aanstaande zaterdag de tentoonstelling ms Oranje | Koers gewijzigd in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De tentoonstelling bestaat uit twee delen en vertelt enerzijds de geschiedenis van het schip - van bouw tot ondergang - en licht anderzijds de verhalen uit van tien mensen die met de boot vanuit Indonesië naar Nederland zijn gekomen. Vanochtend kreeg ik alvast een rondleiding van de conservator van de tentoonstelling en terwijl ze mij door de twee zalen leidde ontstond bij mij een nieuwe gedachte.

Eigenlijk lijkt het leven van de ms Oranje op dat van de vele mensen die het naar Nederland bracht in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Net als zij werd het schip geboren in een periode en plaats van rijkdom en welvaart, waarin de mogelijkheden oneindig leken; Net als zij, werd het schip in zijn prille jeugd getroffen door een oorlog die zijn leven overhoop haalde (de luxe ms Oranje werd een hospitaalschip tijdens de Tweede Wereldoorlog); en net als zij, werd de boot nooit meer hetzelfde na die oorlog. Nadat de Oranje zijn repatriëringsdienst had gedaan en duizenden mensen de oceaan over had gevoerd, probeerde de Nederlandse Stoomvaart Maatschappij tevergeefs het schip weer leven in te blazen voor de pleziervaart. Het liep niet, de Oranje had de naïviteit die nodig is voor luxe plezier verloren in de oorlog. Het schip werd verkocht aan een Italiaanse rederij; een nieuw land, met nieuwe kansen.

Slechts op één punt wijkt de biografie van de Oranje af van dat van zijn Indische passagiers. De Oranje redde het niet. In de jaren ’60 stierf hij als vervallen schip na een brand en zonk tot de bodem van de Grote Oceaan. Hoe anders is dat voor zijn passagiers? Indo’s, Indische Nederlanders, pinda’s en totoks: wij staan nog overeind. Wij kunnen onze verhalen en die van onze familie nog doorvertellen. Laten we ervoor zorgen dat dat zo blijft en dat daarmee het Indische verhaal zichtbaar en aan de oppervlakte blijft drijven.

Ik hoop dat de tentoonstelling in het Scheepvaartmuseum daaraan bijdraagt. 

---

De tentoonstelling ms Oranje | Koers gewijzigd is te zien vanaf 8 september 2018 t/m 18 juli 2019 in Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam.  

Mijn oma (rechts) met een vriendin op de ms Oranje, september 1947

Mijn oma (rechts) met een vriendin op de ms Oranje, september 1947

IMG_3648.jpg
IMG_3649.jpg

Kaartje dat mijn oma naar haar zus stuurde vanaf Singapore, 14 september 1947

Lees meer:
impressie-06.jpeg
May 4, 2025
Toespraak Dodenherdenking Holendrecht - 4 mei 2025
May 4, 2025
May 4, 2025
euro-coins-currency-money-106152.jpeg
Oct 31, 2023
Vakantieland
Oct 31, 2023
Oct 31, 2023
de-oost-EM.jpeg
Aug 8, 2023
Zomaar een gesprekje over de dochter van Westerling op de Dam
Aug 8, 2023
Aug 8, 2023
Gelukzoekers op Sumatra_horizontaal_foto door Piek.jpg
Feb 23, 2023
Laten we het eens hebben over het tentoonstellen van koloniaal geweld 
Feb 23, 2023
Feb 23, 2023
npo.jpeg
Aug 15, 2022
Zomaar een gesprekje over de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 en de Indonesische ambassadeur
Aug 15, 2022
Aug 15, 2022
Waarom ik juist wél Keti Koti herdenk en vier
Jun 30, 2022
Waarom ik juist wél Keti Koti herdenk en vier
Jun 30, 2022
Jun 30, 2022
imhelping.jpeg
Feb 15, 2022
Over koloniale grapjes en gedragingen en hoe Nederlandse historici en erfgoed-professionals hier best even mee mogen stoppen
Feb 15, 2022
Feb 15, 2022
Anti_NL-doek_bersiap.png
Jan 11, 2022
Gaat het nou alweer over de term 'Bersiap'?
Jan 11, 2022
Jan 11, 2022
IMG_0780.JPG
Sep 10, 2021
A letter to my ancestor - een brief aan mijn voormoeder
Sep 10, 2021
Sep 10, 2021
WhatsApp Image 2021-08-17 at 11.28.14.jpeg
Aug 17, 2021
Toespraak dekoloniale Indië-herdenking 16 augustus 2021
Aug 17, 2021
Aug 17, 2021
September 04, 2018 /Lara Nuberg
ms Oranje, Bootreis, Repatriatie, Migratie, Indonesie, Nederlands-Indië, Koloniale geschiedenis, Tweede Wereldoorlog, Zeevaart
Geschiedenis, Familieverhalen
2 Comments
Tijdens ArtJog 2018, het grootste hedendaagse kunst festival van Yogyakarta

Tijdens ArtJog 2018, het grootste hedendaagse kunst festival van Yogyakarta

Zestig dagen Indonesië, blog 6: Eigenlijk is Indonesië ook gewoon heel erg normaal

June 09, 2018 by Lara Nuberg in Zestig dagen Indonesië, Reisverhalen

In het beste Mediterraanse restaurant van Yogyakarta zitten naast een boel toeristen ook een heleboel jonge Indonesiërs. Stelletjes, families en vriendinnen die in Europese sferen een dag van de ramadan afsluiten. Naast mij zit een groepje van vier meisjes van een jaar of zestien. Ze hebben alle vier een smartphone in hun hand en giechelen vooral naar het scherm en af en toe naar elkaar. Zo nu en dan laten ze elkaar een foto zien op Instagram. In het midden van hun tafel ligt een half opgegeten pizza.

Ik voel me een zwerver als ik naar hen kijk. Met hun strak gelakte nageltjes, hun donkere lange haren, hun perfecte appelwangetjes, mascarawimpers en hun zacht rood gestifte lippen. Ze zien eruit zoals alleen meisjes van zestien dat kunnen. Schattig als kinderen en nog net niet zo zelfverzekerd als de prachtige sterke vrouwen die ze later zullen worden. Stiekem werp ik nog een blik op hun outfits. Een van hen draagt een zwart leren rokje met geborduurde bloemen. Het is iets wat ikzelf zou kunnen kopen.

Welkom in het Indonesië van 2018. Natuurlijk bestaat dit land allang niet meer alleen maar uit romantische gifgroene rijstvelden, in nevel gehulde vulkanen en mysterieuze tempels. Of uit ranke Javaanse vrouwen met kondehs, sarongs en kebaya’s. Ik weet dat ik dat in mijn blogs tot nu toe ben vergeten te vermelden – ik zie een uitgestrekte sawa en vergeet dan al snel de drukke autoweg met de honderden motoren die er naast ligt.

Maar om even uit die door heimwee gekleurde belevingswereld te stappen: Indonesië is natuurlijk veel meer dan het decor waarin ooit mijn familiegeschiedenis zich afspeelde. Ook hier heeft de tijd niet stil gestaan. Zo wordt de becak in Yogyakarta alleen nog maar gebruikt door toeristen die denken iets typisch Indonesisch te doen, terwijl Indonesiërs zelf reizen met Go-jek; een app zoals Uber waarmee je een ojek of een taxi kunt bestellen. En wie denkt dat kopi tubruk de enige koffie is die je hier kunt drinken, heeft echt een tijdje onder een steen geleefd. Hippe koffiezaakjes zitten vol met digital nomads, jonge freelancers, die net als in Amsterdam op hun Macbooks werken terwijl ze nippen aan met latte-art versierde cappuccino’s.

En nog even over die schattige Indonesische kinderen: natuurlijk, veel spelen lieflijk buiten, maar ook héél veel zitten vooral achter hun smartphone, tablet of computer. Indonesië is het land waar de meeste online games worden gespeeld ter wereld.

Wie weg zwijmelt bij het idee van een paradijselijke gordel van smaragd óf alleen maar nieuws volgt over een geradicaliseerd gezin uit Surabaya, zou makkelijk vergeten dat Indonesië vooral ook heel erg lijkt op de rest van de wereld. Het is een land vol mensen die hard werken, die een betere toekomst willen voor hun kinderen, die creatief zijn en die studeren. Het is een land van nasi goreng in een warung en van nasi-goreng via go-food; van pittige kip bij KFC en van pittige kip bij een kaki lima. Het is een land van honderdduizenden die opstaan voor het ochtendgebed, maar ook van velen die – zoals mijn huisgenootje – bang zijn om hun tattoo aan hun ouders te laten zien.

Ik ben hier nu bijna zeven weken en ik ben nog lang niet uitgekeken. Nederland, met je mooie zomer, ik wil je nog even moeten missen.

June 09, 2018 /Lara Nuberg
Reizen, Indonesie, Yogyakarta
Zestig dagen Indonesië, Reisverhalen
1 Comment

Lara Nuberg - 2023